બજેટ એક્સપ્લેનર: વર્ષ 2019ની લોકસભાની ચૂંટણી થવાની હતી. અગાઉ બજેટ ફેબ્રુઆરીમાં રજૂ થવાનું હતું. ચૂંટણી પહેલા રજૂ કરવામાં આવતા બજેટને વચગાળાનું બજેટ કહેવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે આમાં કોઈ ખાસ ઘોષણાઓની અપેક્ષા રાખવામાં આવતી નથી, પરંતુ 2019માં આવું બન્યું ન હતું.
સંસદમાં રજૂ કરાયેલા બજેટમાં અનેક લોકલોભામણી જાહેરાતોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. પીએમ કિસાન યોજનાની જાહેરાત કરવામાં આવી હતી, જે અંતર્ગત ખેડૂતોને નિયમિત સહાય આપવાનું વચન આપવામાં આવ્યું હતું. સામાન્ય માણસ પર ટેક્સનો બોજ ઓછો કરવા માટે ટેક્સ સ્લેબમાં ફેરફાર કરવામાં આવ્યા હતા.
આ વખતે પણ બજેટ 1 ફેબ્રુઆરીએ રજૂ થવાનું છે. સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાવાની છે, તેથી આ બજેટ પણ વચગાળાનું બજેટ છે. આવી સ્થિતિમાં, અમે અહીં જણાવી રહ્યા છીએ કે શું સરકાર આ વખતે ચૂંટણી પહેલા એવી જ જાહેરાત કરશે, જેવી 2019માં કરી હતી. અથવા આપણે જાહેરાતો માટે સંપૂર્ણ બજેટની રાહ જોવી પડશે.
આ વખતના બજેટમાં 3 મોટી જાહેરાતો થઈ શકે છે.
1. કિસાન સન્માન નિધિની રકમ બમણી થઈ શકે છે
કિસાન સન્માન નિધિ હેઠળ મળેલી રકમ 6 હજાર રૂપિયાથી વધારીને 8 હજાર રૂપિયા કરી શકાય છે. હાલમાં, આ યોજના હેઠળ નાના અને સીમાંત ખેડૂતોને એક વર્ષમાં 2,000 રૂપિયાના ત્રણ હપ્તા આપવામાં આવે છે. બજેટમાં મહિલા ખેડૂતો માટે આ રકમ વાર્ષિક 6000 રૂપિયાથી વધીને 12000 રૂપિયા થઈ શકે છે.
2. કલમ 80Cની કર મુક્તિ મર્યાદા રૂ. 1.5 લાખથી વધીને રૂ. 2.5 લાખ થઈ શકે છે.
આ વખતે સરકાર આવકવેરાની કલમ 80C હેઠળ ઉપલબ્ધ કર મુક્તિને વધારીને 2.5 લાખ રૂપિયા કરી શકે છે. એટલે કે તમે ટેક્સ બચાવવા માટે 2.5 લાખ રૂપિયા સુધીનું રોકાણ કરી શકશો.
EPF, PPF, ઇક્વિટી લિંક્ડ સેવિંગ્સ સ્કીમ, સુકન્યા સમૃદ્ધિ યોજના, નેશનલ સેવિંગ્સ સર્ટિફિકેટ, 5 વર્ષની FD, નેશનલ પેન્શન સિસ્ટમ અને સિનિયર સિટીઝન સેવિંગ સ્કીમ આવકવેરાની કલમ 80C હેઠળ આવે છે. આ સિવાય તમે સ્કૂલ ફી, હોમ લોન પેમેન્ટ, ઈન્સ્યોરન્સ પ્રીમિયમ વગેરે જેવા ખર્ચ પર ટેક્સ છૂટ પણ મેળવી શકો છો.
3. 80D હેઠળ આરોગ્ય વીમા પ્રીમિયમ પર રિબેટ બમણું હોઈ શકે છે
કલમ 80D હેઠળ આરોગ્ય વીમા માટે ચૂકવવામાં આવેલા પ્રીમિયમ પર કર મુક્તિ બમણી કરી શકાય છે. હાલમાં, 80D હેઠળ, પત્ની અને બાળકોના સ્વાસ્થ્ય વીમા માટે ચૂકવવામાં આવતા રૂ. 25,000 સુધીના વાર્ષિક પ્રીમિયમ પર જ કર મુક્તિ ઉપલબ્ધ છે. આ વધીને 50 હજાર થઈ શકે છે.
નાણામંત્રી કહી ચૂક્યા છે કે કોઈ મોટી જાહેરાત કરવામાં આવશે નહીં
જેમ કે આપણે પહેલેથી જ કહ્યું છે કે વચગાળાનું બજેટ લોકસભાની ચૂંટણીના થોડા મહિના પહેલા રજૂ કરવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં વચગાળાનું બજેટ પણ મતદારોને આકર્ષવાના ટૂલ તરીકે જોવામાં આવે છે.
1 ફેબ્રુઆરી 2019 ના રોજ તત્કાલીન નાણા પ્રધાન પીયૂષ ગોયલ દ્વારા સંસદમાં રજૂ કરાયેલ 2019 માટેનું વચગાળાનું બજેટ, ઘણી ઘોષણાઓનો સમાવેશ કરે છે. જોકે, 2014ના વચગાળાના બજેટમાં આવું કંઈ જોવા મળ્યું ન હતું.
આ વખતે નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પહેલેથી જ સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે 1 ફેબ્રુઆરી, 2024ના રોજ રજૂ થનારા વચગાળાના બજેટમાં કોઈ મોટી જાહેરાત કરવામાં આવશે નહીં. આ માત્ર એક વોટ ઓન એકાઉન્ટ હશે અને સરકારી ખર્ચને પહોંચી વળવા માટે હશે. આવી સ્થિતિમાં મોટી જાહેરાતોની આશા ઓછી જણાઈ રહી છે.
